Elif Soykan yazdı
Nihan Kaya, düşünce üretme biçimini çok sevdiğim ve yazdıklarını ilgiyle takip ettiğim yazarlardan birisi. En son kitabı “Erteleme” de heyecanla beklediğim ve kısa sürede okuyup bitirdiğim kitaplarından biri oldu. Yazarın kısa süre önce raflardaki yerini alan son kitabı Erteleme, aslında birçoğumuzun geçmişine, gününe, geleceğine; kısacası hikayesine dokunuyor. Üstelik çabasız, çok yalın ve günlük hayattan bol bol örneklerle. En çok da yazarın kendi yaşantısından örneklerle.
Bir işi yapmadan önce kendimize koyduğumuz engelleri ve engellerin perde arkasında uzanan nedenleri sıralıyor. Okuyucuyla sohbet eder gibi. Yazar, kimliğinin ötesinde, kendi erteleme, anksiyete, depresyon süreçlerinden örnekler vererek bir dost tavsiyesinde bulunuyor adeta. Psikoloji kitaplarının birçoğuna kıyasla çok daha kolay okunabilen metin, kolay okunabilir olmasının yanı sıra pek derinlikli.
Erteleme kitabında, Nihan Kaya, ertelemenin temel nedeninin içimizdeki otoriter ebeveynin bizden mükemmel sonuçlar beklemesi olduğunu söylüyor. İç sesimizin sürekli, ‘yapmalısın, etmelisin, gitmelisin, okumalısın, çalışmalısın’ gibi direktifleri vermesinin bizi işe yönlendirmediğini aksine bizi işten alıkoyduğunu belirtiyor. Ertelemenin temel nedeninin baskıcı ve tüm güçlülükten uzak ebeveynler olduğunun altını çizen yazar, iç sesimizi yönetmeyi öğrenmemiz ve bir şeyi yapmayınca kaybedeceklerimizden çok yaparsak kazanacaklarımıza odaklanmamız gerektiğini söylüyor en yalın haliyle.
Depresyon, anksiyete gibi süreçlerin erteleme ile iç içe olduğuna ve birbirinden ayrı düşünülemeyeceğine değinen yazar, ertelemenin en önemli nedenlerinden birinin de utanma olduğunu söylüyor. Erteleme, depresyon ve kaygıda, iç çocuğun yaptığı şeyin aynı olduğunu ve güvenli bir üs bulma ihtiyacı duyduğumuzu belirtiyor.
MÜKEMMELLİYETÇİLİK ERTELEMENİN TEMEL NEDENLERİNDEN BİRİ
Kitabın ilk sayfalarında ertelemenin temel nedenlerinden biri olarak, kısaca, yapılan işin ‘sonucuna katlanmak’ zorunluluğu gösteriliyor. İçimizdeki mükemmeliyetçilik bizim bir işi yapmamızı engelliyor. Mükemmelliyetçiliğin, iç sesimizin kendimize karşı otoriterleşmesinin bir sonucu olduğunu ifade eden Erteleme‘de, erteleme eylemi, yapılan işin yeteri kadar mükemmel olmayan sonucuna katlanmaktansa hiç yapmamayı tercih etmemiz olarak anlatılıyor. Bu sebeple duyulan derin kaygıdan dolayı birey, bir işi yapmaktansa, yapmamayı tercih edebiliyor. Ancak, sürekli zihninde yapmayı ve daha mükemmel şekilde yapmayı planlayıp arzu ettiği için zihin yorgunluğu ve iç sıkıntısından da kurtulamıyor. Bir şey yapmamak, çok şey yapmak ve çok fazla yorgunluk getiriyor böylece.
İÇİMİZDEKİ SESİN KENDİMİZE KARŞI SERTLEŞMESİ VE EBEVEYNLERİMİZLE OLAN İLİŞKİMİZ
İçimizdeki sesin bize karşı bu kadar sertleşmesinin nedeni de çocukluk yıllarımızda öz bakım verenlerimizle kurduğumuz ilişkilerle yakından alakalı. Sürekli bize bir şeyleri en hızlı ve en doğru şekilde yapmamızı öğütleyen bunu nasıl yapacağımızı göstermeyen bir kültürden geliyoruz. Ne yazık ki, eğitim sistemi bireylerin kendi hayatına rehberlik edebilmesine olanak tanıyacak kadar köklü ve yeterli değil. Bu sebeple, toplumdan bağımsız düşünülemeyen birey, ailesinden başlayarak katman katman hayatının her alanında, ‘bir şeyler yapmalısın’, ‘daha iyisini yapmalısın’, ‘ daha çok para kazanmalısın’, ‘daha çok çalışmalısın’ direktifleriyle çepeçevre sarılıyor. Bireyler tam da bu durumdan dolayı bir işi yaparken eğlenmeye gereksinim duyduklarını ya da özellikle de yaratıcı bir iş ortaya koyarken temel amacın, motivasyonun ve geliştirici gücün eğlence olduğunu unutuyorlar. Nihan Kaya’nın da dediği bir işi yaparken duyduğumuz heyecan elimizden alınıyor. Bir işi yapmanın, başarmanın zevki elimizden alınıyor.
ERTELEMEDEN KURTULMA YÖNTEMLERİNİ ANLATARAK BİREYLERE İLK ADIMI ATMA CESARETİ VERİYOR
Nihan Kaya, Erteleme kitabında kendi hayatından çok önemli ve yerinde örnekler vererek bizi ertelemeye ve devamında daha çok kaygı ve depresif bir insan olmaya sürükleyen durumları derinlikli olarak anlatıyor. Sonrasında ise bu durumdan kurtulabilmek için neler yapabileceğimizi söylüyor.
Erteleme kitabında Nihan Kaya yine kendi hayatından kesitler anlatıp örnekler vererek bu süreçte bize nelerin yardımcı olabileceğini, erteleme ile ilgili sorunları kavradıktan sonra çözümleri nasıl geliştirebileceğimizi anlatıyor. Okuyucuya ise erteleyerek yorduğu zihnini ve sıkıp durduğu ruhunu bir parça olsun rahatlatmak ve derin bir nefes alarak, en azından yeni bir başlangıç ve farkındalık için ilk adımı atma cesaretini göstermek kalıyor.
Bir yanıt bırakın